Çin’in bir müddettir konuşulan yörüngedeki devasa başıboş roketi Long March 5B süratle irtifa kaybetmeye devam ediyor. Milletlerarası uzay topluluğundan gelen son bilgilere nazaran roket bu hafta sonu atmosfere giriş yapacak. Roketin hangi pozisyondan atmosfere gireceği hala tam olarak belirlenebilmiş değil lakin mümkün kimi tehlikeli bölgeler oluşturulmuş durumda.
Çin, Long March 5B roketini geçtiğimiz ay yörüngeye Tiangong-3 uzay istasyonunu fırlatmak için kullanmıştı. Bu usul roketler genelde yörüngeye yerleşmeden yüzeye geri dönüp okyanusa iniş yapıyorlar. Lakin Çin burada biraz sorumsuz bir işe imza atarak Long March 5B’yi direkt yörüngeye ulaştırdı ve sonrasında gerisini elini eteğini çekip gerisini talihe bırakmayı tercih etti.
Dev roket yörüngede saatte 30 bin kilometreye ulaşan süratlerde hareket ettiği için bilim insanları iniş pozisyonunu iddia etmekte zorlanıyor. Lakin 7 Mayıs prestijiyle yapılan son tahlillere nazaran şu anda Long March 5B’nin Hint Okyanusu’na düşmesi bekleniyor.
Long March 5B’nin yörüngedeki hareketini yakından takip eden Aerospace Corporation’ın birkaç saat evvel yayınladığı tahlili aşağıda görebilirsiniz. Roketin 9 Mayıs’ta düşmesi bekleniyor.
Haritada beyaz çizgi gece-gündüz ayrımını, mavi çizgiler roketin şu ana kadarki yörünge hareketini, sarı çizgiler varsayımı gelecek yörünge hareketini ve çember içine alınan nokta da potansiyel atmosfere giriş konumunu gösteriyor.
Haritan da anlaşıldığı üzere Türkiye de potansiyel tehlikeli bölgelerden birisi. Lakin şu anki kestirimler bu potansiyelin gerçeğe dönüşmeyeceğine işaret ediyor. Dev roket muhtemelen okyanusa çakılacak.
Hususla ilgili The Guardian’a birtakım açıklamalar yapan Harvard astrofizikçisi Jonathan McDowell,“Potansiyel tehlike içeren bir durum. Çin en son bir Long March 5B roketi fırlattığında Fildişi Kıyısı’na gökyüzünden yüzlerce metal modülü yağmış ve oldukça bir bina ziyan görmüştü. Roketin büyük bir kısmı atmosfere giriş sırasında yandı lakin yeniden de yüzeye ulaşan dev metal kesimleri vardı. Kimse yaralanmadığı için çok şanslıyız.” sözlerini kullandı.
21 ton tartısında olan Long March 5B, son 20 yılda denetimsiz bir biçimde atmosfere dalış yapan en büyük cisim olacak. Bahisle ilgili birtakım açıklamalar yapan ABD, Çin’in alçak Dünya yörüngesinde devasa bir cismi başıboş bırakarak büyük sorumsuzluk yaptığını belirterek,“Bu cismin kimseye ziyan vermeyeceğini umuyoruz. Okyanusa yahut benzeri kimsenin yaşamadığı bir bölgeye düşmesini temenni ediyoruz.” tabirlerini kullandı.
Long March 5B’yi yakından takip ettiklerini belirten ABD Uzay Kuvvetleri ise,“Atmosfere giriş konumunu son birkaç saate kadar kesin olarak bilmemiz mümkün değil. Durumu yakından takip ediyoruz lakin roketi füzelerle vurma üzere bir planımız yok.” tabirlerini kullandı.
Kaynakça https://www.bbc.com/news/science-environment-57013540 https://www.space.com/how-to-track-china-falling-rocket-booster