Türkiye’nin insansız hava araçları Azerbaycan ve Ermenistan ortasındaki çatışmalarda kullanılmış ve buradaki başarılarıyla uzun mühlet dünya basınının gündeminden düşmemişti. Olayın tesirleri sürerken, Kanada tarafından Türkiye’ye askeri teknoloji ihracatının durdurulduğu haberi geldi.
Pekala Kanada neden bu olay yüzünden bu türlü bir karar aldı. Kısaca bahsedecek olursak, ANKA ve Bayraktar TB2 üzere Türk insansız hava araçlarında Kanada merkezli şirket Wescam Inc. tarafından üretilen Wescam MX-15D kameralar kullanılıyor. Şirket, geçtiğimiz yılın ekim ayında Azerbaycan ile Ermenistan ortasında yaşanan çatışmaları münasebet gösterip, Türkiye’nin ürettiği SİHA’ların bu operasyonlarda orantısız güç tesiriyle kullanıldığını öne sürüp ihracat müsaadesini askıya aldığını duyurmuştu.
Askıya alınan ihracat müsaadesinin devam edip etmeyeceği merak konusuydu. Öte yandan mevzuya yakın kimi kaynaklar Kanadalıların Türkiye’deki yetkililerle konuştuğunu, Türkiye’ye yönelik askeri ihracat lisanslarının askıya alınması kararını kaldırmayı planlamadıklarını, bilakis, geçmişte verilmiş olanlar da dahil olmak üzere, askıya alınan tüm askeri ihracat müsaadelerini iptal edeceklerini söylediklerini belirtti.
Kısa müddet evvel yapılan resmi açıklama da kaynakların bu açıklamasını doğrulamış oldu. Kanada geçtiğimiz yıl Türkiye’nin Azerbaycan’a Türk silahlı insansız hava araçları satarak bir son kullanıcı lisans muahedesini ihlal edip etmediğine dair bir soruşturma başlatmıştı. Açıklamada, konuyla ilgili soruşturmanın tamamlandığı ve bunun sonucunda ekim ayında askıya alınan Kanada’dan Türkiye’ye askeri teknoloji ihracatının büsbütün durdurulduğu bildirildi.
Kanada Dışişleri Bakanı Marc Garneau tarafından yapılan açıklamada “Kanada teknolojisinin Dağlık Karabağ’da kullanıldığına dair muteber ispatlar bulunmasının akabinde, bugün 2020 sonbaharında askıya alınan müsaadelerin iptal edildiğini açıklıyorum” sözlerine yer verildi. Garneau, “Bu uygulama ne Kanada dış siyaseti ile ne de Türkiye tarafından verilen son teminatlarla uyuşuyor” halinde konuştu.
Türkiye geçtiğimiz yıl HAVA SOJ projesi kapsamında dört adet Kanada üretimi Bombardier Küresel 6000 tipi uçak satın almıştı. O uçaklar teslim edildi lakin Kanada’nın kelam konusu kısıtlamalar kapsamında uçaklarla ilgili gerekli eğitim ve bilgi transferini sağlayamayacakları belirtilmişti.
Kanadalı bir firma da MİLGEM programı için gerekli olan helikopter platformlarının tedarikini durdurmuştu. Türkiye ayrıca Hürkuş eğitim uçağı için de Pratt & Whitney Canada’dan motor ithal ediyor.