Disney’den evvelki Star Wars ile Disney’den sonraki Star Wars ortasında değişik bir atmosfer farklılığı var. Mandalorian ile ilgili olan kısımları bir kenarda bırakıyorum (ki onların da kimi yerleri feci halde yapay hissettiriyor) lakin genel olarak Disney/Star Wars işlerinde plastik kokusu burnuma geliyor. Buram buram bir yapaylık var bir türlü klasik Star Wars üzere beni içine çekemiyor. Yalnızca sinemalardan bahsetmiyorum, hayır. Eski oyunları da düşünmenizi istiyorum Jedi Knight serisi, KOTORlar vesaire vesaire… Her manada kendini özümseten, bağ kurdurabilen karakterler esasen hak getire ancak Star Wars’un bana nazaran en güçlü yanı atmosferinde de bir “güç kaybı” var. Tahminen Disney üçlemesi sahiden fecaat olduğu için bu türlü bir hayal kırıklığı döngüsüne kapıldım bilemiyorum ancak genel manada Disney işlerinde bir burukluk yaşıyorum.
Disney mutabakatı sonrası Legends olarak tanımlanan koca külliyatı saymazsak benim için Star Wars ismine iki karakter çok farklı yere sahipti. Orjinal üçleme için Han Solo, prequel üçlemesi için de Obi-Wan Kenobi. Han Solo’yu zati Harrison Ford dışında birisine oynatarak beni en başta kaybetmişlerdi ancak Ewan McGregor’ın Obi-Wan’ı geri dönüş haberini verdikten sonra içim içime sığmıyordu. Çünkü kendisinin Tatooine’de inzivaya çekilip Luke Skywalker’a göz kulak olduğu devir daima bir merak konusuydu. Yalnızca Skywalker Saga için değil Kenobi’nin bilhassa Qui-Gon ile irtibata geçip kendini ve gücü daha farklı bir perspektiften tanıması için de özel bir periyottu. İşte tüm bu heyecanlarla başladım diziye, ne umup ne bulduğumu yazının ilerleyen kısımlarında anlatacağım lakin en baştan şunu söyleyeyim; “bu yazı sizin aradığınız yazı değil”
Umut Tacirliği
Takvimleri çok geriye, 1977’e sardığımız vakit Kenobi ismini birinci duyduğumuzda çabucak peşi sıra Star Wars’ın alametifarikası umut da gerisine eklenmişti. Obi-Wan Kenobi son umuttu ancak sinemanın ismi daha sonradan öğrendiğimiz formuyla “Yeni Bir Umut” olmuştu. İşte bu türlü bir umut paradoksuyla başladı Obi-Wan’ın öyküsü. Ortadan çok yıllar geçti, Kenobi’nin gençliği yeniden Star Wars ismine umut oldu. Aslında prequel üçlemesinde en etkileyici isim de yeniden Obi-Wan idi. Lakin hayatın insanı nereye savuracağı aşikâr olmaz, üçüncü sinema sonrası Tatooine inzivasıyla başlayan dizi tüm bu umutları alıp imparatorluk gemilerine doldurarak uzak uzak galaksilere kaçırmaya başladı. Umut kaçtıkça peşinden kovalamak bir huy olduğu için her yeni kısımda birtakım yanıtlar aradık, zira her şey ne kadar berbata giderse gitsin bir yerlerden tekrar ismi Star Wars olduğu için midir bilinmez umut tohumları filizleniyordu. Bunlardan kimilerine çok sonra karşılık bulduk, kimi filizler ise Tatooine’in kızgın kumlarında daha yeşeremeden ne yazık ki can verdi.
İlk iki kısmın birebir anda yayınlanması yeterli mi oldu makûs mü oldu bilemiyorum. Zira peş peşe izledikten sonra yaşadığım hayal kırıklığının tanımı çok güç. Tatooine’de gündelik personel olarak çalışan ve hayli yıkılmış bir halde olan Obi-Wan tam kitabına uygundu. Mustafar sonrası tam da olması gerektiği üzereydi. Fakat Kenobi dışındaki başka tüm ayrıntılar olması gerekenin çok dışındaydı. Inquisitorların kalitesi yerlerdeydi ve öyküde bariz bir noksanlık hissi vardı. Derken bir hafta sonra üçüncü kısım geldi ve bu noksanlık yerini çok daha güçlü bir hayal kırıklığı ve öfkeye bıraktı. İşler Tatooine’den çıkıp cihanın geneline sirayet etmeye başladıkça yazım kalitesindeki düşüş de giderek kendini göstermeye başladı. Her sahnede sizi makus manada zıt köşeye yatıran bir kıskaça girdik ve beşinci kısma kadar da bu kıskaç peşimizi hiç bırakmadı.
Burada ufak bir parantez açmak istiyorum zira Star Wars’un toksik hayranları yeniden zıvanadan çıkmış. Inquisitor Reva’yı canlandıran Moses Ingram’a toplumsal medya üzerinden ırkçı taarruzlarda bulunan kimi hayranları insan yerine koymak bile pek mümkün değil. Reva’yı karakter olarak sevmemek hayli muhtemel lakin makûs yazılmış bir karakter için oyuncuya bu kadar berbat taarruzlarda bulunmak 2022’de artık bıngıldağı katılaşmış insanların yapacağı şeyler değil. Moses Hanım’a bir sefer daha geçmiş olsun diyorum ve umuyorum ki artık yalnızca gördüğü şeyleri eleştirmeyi başaran beşerlerle karşılaşabiliriz.
Darth Vader’ın Nöronları Da Mı Yandı?!
Dizide tahminen de beni en çok zahmetten çıkartan şey Darth Vader’ın gereksiz aptallığı oldu. Aptallık diyorum zira Vader’ın Kenobi obsesyonu bir noktadan sonra büyük bir anlamsızlık haline geldi. Bütün dizi boyunca da bu anlamsızlık silsilesi devam etti. Tüm kısımları tıpkı anda izleyenler olacağı için sürprizleri bozmuyorum fakat bilhassa üçüncü kısımdaki hem Kenobi’nin hem de Vader’ın hal ve hareketleri akıl alır üzere değildi. Disney yetkilileri yeni üçleme de dahil olmak üzere Force’un nasıl çalıştığı konusunda en ufak bir fikre sahip değiller ve bu da başka bir can sıkıcı bahis. Şunu söylemek isterim ki Force, 10 sene konuşmayınca unuttuğunuz İspanyolca üzere bir şey değil…
Daha evvel diziyle ilgili gelen haberlerde Mandalorian’ın akabinde tekrar bi “baba-oğul” kıssası yapmak yerine öteki bir yola gidileceği açıklanmıştı. Evet ortada bir baba-oğul kıssası yani Kenobi-Luke kıssası yok fakat çabucak hemen birebir manada diğer bir öykü var. Ha bu durum beni hiç rahatsız etmedi tersine diziye çok tatlı ve kıymetli bir ekleme olmuş. Kenobi ve Anakin’in bu nöron yanıklarıyla olan gayreti bile bir noktaya kadar tolore edilebilirdi ki 3. kısmın sonunda bile diziyle ilgili olumlu kanılara sahip insan sayısı azımsanamayacak kadar fazlaydı. Lakin Star Wars kıssası gereği bir noktada tabanı görmemiz gerekiyordu ki tekrar ayağa kalkalım. İşte tam olarak burada dördüncü kısım devreye girdi. Ayağa kalkmak için değil, tam manasıyla tabanı görmek için…
İmparatorluk güç kazanıyorken isyancıların da yavaş yavaş filizlenmeye başladığını görmek şaşırtan değil. Şaşırtan olan her iki cephede de bu kadar mevzudan bihaber insanların yer alması. Daha çok taze Jedi Fallen Order’ı bitirdiğim için dördüncü kısımdaki Kenobi’nin dövüş sahneleri bana ekstra battı. Hani tamam Kenobi’yi elden ayaktan düşmüş göstermek için bu türlü bir koreografi hazırlanmış olabilir. Lakin koskoca tesiste 3-4 tane stormtrooperın sırayla ateş etmesi ve adeta çocuğuyla beyzbol egzersizi yaparcasına Kenobi’nin blaster sektirmesini hiçbir vakit anlayamayacağım. Her manada bize tabanı gösteren bir dördüncü kısımdan sonra tekrar diziyle ilgili umutlar tükenmeye başlamıştı fakat Star Wars bu insanı en umutsuz anında yakalamayı başarır. Ya da bilhassa bu diziden sonra düşünmeye başladığım biçimiyle beklentileri o kadar düşürüyor ki azıcık güzel bir şey bile görsek çabucak keyifli oluyoruz… Her iki ihtimalde de oldukça memnun edici bir final sürecine girdik.
Hope Strikes Back
Tam bu dizi ne kadar büyük hayal kırıklığı oldu diye hayıflanırken bir umut ışığı üzere beşinci kısım izledik. Dizi finaline iki kısım kala Anakin-Kenobi alakasını sıkı sıkıya kavrayan beşinci kısımda tahminen de Star Wars hayranlarının en zayıf karnı duygusallık devreye girdi. Bütün kısmı Anakin Skywalker’ın padawanlık periyodunda Kenobi ile yaptığı bir eğitime endeksleyen direktör Deborah Chow bu kısma kadar yaptığı birçok büyük yanılgının da üstünü örtmeye çalışmış. Birinci dört kısmın neredeyse her anında gördüğümüz Deus Ex Machina yani birilerinin son anda kurtarılması durumu bu sefer yerini Vader vs Kenobi formunda bir satranç maçına bırakmış ve eski usta neden usta olduğunu ispatlamıştı. Kenobi’yi tekrar bu türlü görmek finale hakikat giderken de yüzlerin gülmesine neden olmuştu.
Duygusallık damarını tam manasıyla kavrayan Deborah Hanım, finalde de kendisini hiç geri tutmamış. Hatta o denli ki bütün final kısmı boyunca olayları sulu gözlerle takip ettim. Marvel Sinematik Kozmosu ile birlikte hayranlara oynama konusunda ustalaşmış olan Disney yeniden tüm gösterisini finale bırakarak acayip repliklerle üçüncü ve dördüncü sinema ortasında köprü olmayı başarmış. İş Tatooine’e kadar tekrar uzayınca biraz kuşkuya düşmüştüm lakin finalde orayı da çok pak bir biçimde halletmeyi başardılar. Episode 4’de Kenobi ile Vader karşılaştığında neden Kenobi’nin eski padawanına “Darth” dediği bile tarihte birinci sefer resmi olarak anlamlandırılmış oldu. Hello There göndermesi, eski bir yüze selam derken çok his yoğunluğu içeren bir final izledik. Son iki kısım olmasa muhtemelen her manada sınıfta kalan bir dizi izleyecektik. Lakin Star Wars işte bu, atsan atılmaz satsan satılmaz… Tekrar iki kuru repliğe, iki floresan çarpışmasına tav olduk. Kenobi’yi tekrar bağrımıza bastık, Episode 4 öncesinde neler yaşandığını biraz da olsa özümsedik.
Son iki kısmın beni bu kadar duygulandırması dizinin harika başarısızlıklarını örtmüyor natürel ki. Bilhassa yapım kalitesi manasında sınıfta kalan bir diziydi. Hele kelam konusu Disney olunca bu kadar kalitesiz bir imal görmek beni hem üzdü hem şaşırttı. Star Wars ile ilgili en hoş ayrıntılardan birisi olan müziklerin kullanımı bile dizinin temasıyla örtüşmüyordu. John Williams’ın yaptığı müzikleri tam randımanlı kullanamamakta önemli bir eksi olarak dizinin hanesine yazılıyor. Dizideki genel mantık yanılgıları da Star Wars’ın bir başka olmazsa olmazlarından. O kapıyı nereden biliyordu diye başlayıp, neden şunu yapmadı ya kadar uzanan tonla soru tekrar sorulabilir. Lakin kelam konusu Star Wars olunca birtakım noktalarda mantık aramayı çok erken bırakmakta şahsî sıhhat açısından yarar var. Obi-Wan Kenobi ismi itibariyle çok büyük bir umut vaat ediyordu. Dizi gelene kadar her fırsatta ne kadar heyecanlı olup, merakla beklediğimi söylemiştim. Lakin totalde tüm diziye şöyle bir bakınca önemli bir hayal kırıklığı mevcut ve bu hayal kırıklığının temeli ne yazık ki yalnızca mantık yanlışları ve müzik de değil…
Adet gereği puan vermek gerekirse tüm Dizinin puanı 6.5/10 olur o da son iki kısmın duygusallığı için. Şayet Star Wars ile aramda böylesine kuvvetli bir bağ olmasaydı muhtemelen puan biraz daha düşük olurdu. En nihayetinde 6 kısımlık bir Kenobi serüvenini gerimizde bıraktık. Nefret edilecek kadar güçlü yanları yoktu fakat aşık olunacak kadar hoş yanları da yoktu. Bundan birkaç yıl sonra en fazla final kısmındaki birkaç replikle hafızalarımızda olacak bir dizi Kenobi. Harcanan potansiyelin büyüklüğünü düşünüp de hayıflanmamak elde değil. Neyse ki The Mandalorian için hala her şey hoş gözüküyor, Bebek Yoda Show geri dönene kadar biraz daha ıstırap çekmemiz muhtemel. Lakin force sabır gücü de veriyor. Bir sonraki Star Wars yazısında görüşünceye dek, güç hepimizle olsun.