İyi şeyler
Zamanla gelişen modeller metinden imgeye sistemlerin önünü açtı. Bunlar ortasında OpenAI’den DALL-E öne çıkarken rakipler boş durmadı ve Midjourney, StyleGAN ve Stable Diffusion üzere örnekler hayatımıza girdi. Ağustos 2022’de, metinden imaja yapay zeka sanatı, 300 dolar ödüllü müsabakada birinciliği kazandı. Sonrasında ise uzmanlar AI sanatının her yerde olabileceğine ve kimsenin farkında bile olmadığına dikkat çekti.
Eleştiriler
20. yüzyılda sanatkarlar yapay zekayı sanat yaratmak için kullanmaya başladığından beri, yapay zeka tarafından üretilen sanatın kullanımı bir dizi tartışmayı ateşledi. 2020’lerde bu tartışmaların bir kısmı yapay zeka sanatının sanat olarak tanımlanıp tanımlanamayacağı ve sanatkarlar üzerinde yaratacağı tesirle ilgiliydi.
1985’te Pamela Samuelson, telif hakkıyla ilgili olarak AI sanat müellifliğini çevreleyen yasal soruları ele aldı: sanat yapıtı yapay zeka tarafından yaratıldığında telif hakkının sahibi kimdi? Samuelson’ın Bilgisayarla Üretilen İşlerde Sahiplik Haklarının Tahsis Edilmesi (Allocating Ownership Rights in Computer-Generated Works) başlıklı makalesi, hakların üretici programın kullanıcısına tahsis edilmesini savundu.
Şimdilerde bu telif hakkı sahipliği üç başlığa ayrılmış durumda. Birinci olarak yapıtın sahibi yapay zekanın kendisi olması gerektiği belirtiliyor. Lakin burada Telif Hakkı Maddesi’nin 101. unsurunun “yazar”ı gerçek kişi yahut bilgisayar olarak tanımlanacak formda değiştirilmesi gerek. İkinci başlığa nazaran Samuelson’un da dediği üzere, kullanıcı, programcı yahut yapay zeka şirketi telif hakkının sahibi olmalı. Son başlığa nazaran ise hiç kimse telif sahibi olmamalı. Çünkü buradaki argümana nazaran sanat yapıtı hiç kimse tarafından yapılmadığı için rastgele bir telif hakkı sahibi de olmamalı.
Hırsızlık
Bildiğiniz üzere yapay zeka sanatı üreten tüm uygulamalar temelinde binlerce hatta on binlerce saatlik sanat yapıtlarıyla ve datalarla eğitiliyor. Çünkü üretim için bu koşul. Ne kadar güçlü bilgi seti kullanılırsa ortaya çıkan eser de o kadar varlıklı oluyor. Fakat buradaki sorun bu eğitim için yaşayan, üretim yapan ve vergi veren sanatkarların da yapıtlarının kullanılıyor olması.
Endüstrinin kıymetli isimlerine nazaran bu bir hakaret
Del Toro bunu çok incitici olarak görürken, “yapay zeka bir duyguyu, bir çehreyi ya da insan yüzünün yumuşaklığını asla yakalayamaz.” Sözlerini kullandı. Miyazaki kendisine gösterilen yapay zeka tarafından üretilmiş zombi gibisi animasyonu izleyince şunları söyledi: “Bu şeyi kim yarattıysa, acının ne olduğu hakkında hiçbir fikri yok. Katiyetle tiksiniyorum. Bu teknolojiyi asla işime dahil etmek istemem. Bunun hayatın kendisine bir hakaret olduğunu kuvvetle hissediyorum. Biz beşerler kendimize olan inancımızı kaybediyoruz.” 2023 yılında daha da fazla yapay zeka gelişimine ve yapıtlarına maruz kalacağız. Muhtemelen bu tartışmalar giderek daha da derin bir hale bürünecek.