Dünya suyunun kökeni uzunca bir müddettir devam eden kalıcı bir gizem olmuştur. Suyun buraya nasıl geldiğini açıklayan farklı hipotezler ve teoriler yapılmış ve bunları destekleyen pek çok delil sunulmuş olsa da bu gizemin perdesi yeni aralanıyor olabilir. Yapılan yeni çalışma, suyun Güneş Sistemi‘nin oluşumundan beri var olduğunu ortaya koyuyor.
Su dört basamakta meydana geldi
GeoScienceWorld Elements’te yapılan bir çalışma, gezegenimizde suyun nasıl ortaya çıktığını ortaya çıkardı. Makaleye nazaran su, dört etaplı bir süreçle Dünya’da ortaya çıktı. Sürecin başlangıcı ise bir buluta dayandırılıyor. Bu bulutun (gezegendeki bulut değil, uzaydaki) büyük bir çoğunluğu hidrojenden oluşuyor ve birebir vakitte helyum, oksijen ve karbon bileşenlerine de konut sahipliği yapıyor.
Dünya açısından çok soğuk olsa da bu, kimyasal olarak süblimleşmeyi tetiklemek için kâfi. Süblimleşme sayesinde ikinci etap olan protostar (önyıldız) adımına geçilerek bol ölçüde su buharı açığa çıkıyor.
Üçüncü kademede, sonunda güneş sisteminin gezegenleri haline gelecek olan her şeyi içinde taşıyan bir protogezegen diski (ön gezegen diski) oluşmaya başlıyor. Bu adımda birinci adımda oluşan ve ikinci adımda gaza dönüşen su buzu, ata-gezegen diskinin en soğuk noktalarında tekrar buza dönüşüyor.
Dördüncü kademe ise artık Güneş Sisteminin daha eksiksiz bir sisteme benzemeye başladığı periyotlara tekabül ediliyor. Gezegenler, asteroitler ve kuyruklu yıldızlar şekillenmeye ve belirlenen yörüngelerine bu dilimde yerleşiyor. Bu noktada bildiğimiz mevcut haliyle su bulunabilir yapıda.
İçtiğimiz su 4,5 milyar yaşında
Bu yeni bilgilerden suyun, 4,5 milyar yaşında, sistemimiz kadar eski olduğu sonucuna varılıyor. Artık cevaplanması gereken soru şu: Bugün Dünya’da o kadim suyun ne kadarı var? Yeni çalışmanın muharrirleri, bugün Dünya’nın mevcut suyunun yüzde 1 ila 50’sinin Güneş Sisteminin birinci kademesinden geldiği sonucuna varıyorlar. Bu, geniş bir aralık üzere görünebilir, lakin tekrar de suyun erken oluşumuna ait değerli bir fikir vermekte.
Yapılan çalışma bu süreçleri ve bilgileri bizimkine benzeri olan ve oluşumlarının erken basamağında bulunan yıldız ve etrafındaki gezegen sistemlerini inceleyerek elde etti. “Dünya’da ve erken oluşum basamağındaki gezegen sistemlerinde ölçülen ağır su ölçüsü, karasal suyun kıymetli bir kısmının Güneş Sistemi oluşumunun birinci etaplarından miras kaldığını ve 4,5 milyar yaşında olduğunu gösteriyor.”
Sonuç olarak suyun oluşumu, yıldız ve gezegenlerin oluşumu kadar eski bir tarihe dayanıyor. Sistemimizde bildiğimiz gezegenleri oluşturan, daha küçük ön gezegenler vaktinde bile suyun varlığı saptanmış durumda. Yapılan çalışma hakkında daha ayrıntılı bilgi almak için kaynakta belirttiğimiz orjinal makaleyi okuyabilirsiniz.