2008 yılında başlayan global ekonomik krizle birlikte global finansal sistem çok ağır bir darbe aldı. Hükümetlerin, yüz yıllık dev kurumları ve bilhassa bankaları kurtarmak için gittiği trilyonlarca dolarlık nakdî genişleme hareketi en çok da hane halkını etkiledi.
Beşerler, hükümetlerin ve bankaların sorumsuzluğu yüzünden ceplerindeki paranın günden güne eridiğine çaresizce şahit oldu . İşte tam da bu noktada hükümetlerin uyguladığı yanlış siyasetler, merkezsiz bir para ünitesine duyulan gereksinimi uygundan düzgüne körükledi.
Buradan doğan gereksinimin bir yansıması olarak 2008 yılında Satoshi Nakamoto ismi ardında gizlenen kişi yahut bireyler (Satoshi Nakamoto’nun kim olduğu hala bilinmiyor.) Bitcoin’i duyurdu. Bitcoin kullanıma sunulduğu birinci yıllarda sıklıkla kara para aklama ve terörizmin finansmanı ile ilişkilendirildi. Zira hükümetler ve bankalar paranın denetimini kaybetmek fikrini akıllarına getirmek bile istemedi ve hâlâ daha istemiyor. Gelinen noktada Bitcoin yaklaşık 13 yıllık tarihinde bunu başardı ve paranın denetimini hükümetlerin ve bankaların elinden alarak tekrar sahibine yani hane halkına geri vermeyi başardı.
Geri verdi tabirini kullanıyoruz zira 1970’li yıllara kadar altın standardı yani paranın bedelinin altın dayandırıldığı sürdürülebilir bir nakdî sistem kullanılıyordu. 1973 yılında bu sistem büsbütün terk edildi. hem ABD hem de Euro bölgesi karşılıksız para basmaya, bu biçimde başladı.
Bitcoin’in çok kısa bir mühlet içerisinde bu derece popülariteye ulaşmasının ardında da altın standardının terk edilmesi yatıyor. Gerek 2008 global krizi, gerekse 2020 yılında pandemi kaynaklı likidite krizi nedeniyle finansal sisteme trilyonlarca dolarlık para enjekte edildi. Âlâ de bunun nesi berbat dediğinizi duyar üzereyim:
Hükümetlerin nakdî genişleme olarak güzellediği karşılıksız basılan parayla birlikte finansal sistem enflasyona yenik düştü. Dolanımdaki doların ölçüsünün artmasıyla doların alım gücü bir oldukça geriledi.
2020 yılında, global pandemi nedeniyle karşı karşıya kaldığımız likidite krizi ile birlikte başta ABD olmak üzere dünyanın dört bir yanındaki hükümetler sisteme trilyonlarca dolar enjekte etti. Bu noktada klasik para olarak da tanımlayabileceğimiz prestiji para üniteleri enflasyona yenik düştü ve altına alternatif bir varlık arayışına gidildi.
İşte bu türlü bir ortamda Bitcoin’in yıldızı parlamaya başladı. Ne vakit, ne kadar üretileceği kodlarla belirlenmiş, merkezsiz bir para ünitesi doların yüksek enflasyonla uğraş etmesi nedeniyle hem hane halkının hem de kurumların kurtarıcısı oldu. İşte bu nedenle 2020 yılında Bitcoin’in 4 bin dolar düzeyinden 60 bin dolara yükseldiğine şahit olduk. Bitcoin inançlı liman olarak altınla birlikte dolar, euro, Türk lirası üzere para ünitelerinin altında ezilmek istemeyen milyonların kurtarıcısı oldu.
Lafı daha fazla uzatmadan gelin Bitcoin nedir buna yakından bakalım.
Bitcoin Nedir?
Bitcoin 2008 yılında Satoshi Nakamoto tarafından duyuruldu ve 2009 yılının birinci günlerinde de kullanıma sunuldu. Satoshi Nakamoto yarattığı bu yeni para ünitesini “Bitcoin: Eşten Eşe Elektronik Nakit Sistemi” başlıklı makaleyle duyurdu. Merkezsizlikten yani bir kurum, kişi yahut hükümetin denetiminden bağımsız, üçüncül müdahalelere karşı güçlü bu para, kısa vakitte tüm dünyanın göz bebeği oldu.
Bitcoin’in toplam üretilebilecek adedi yani arzı 21 milyon adet BTC ile hudutlu ve şu ana kadar 21 milyon BTC’nin %80’inden fazlası üretilmiş durumda. Bitcoin’in matematiksel hesaplamalarla ve kodlarla belirlenmiş yapısı nedeniyle kalan birkaç milyon adet BTC’nin üretilmesi sürecinin 2140 yılına kadar sürmesi bekleniyor. 2021’in birinci çeyreği itibariyle toplam üretilebilecek BTC’lerin yaklaşık 18,6 milyon adedi dolanımda bulunuyor. Geriye kalan 2.4 milyon adet BTC’nin üretim süreci ise yaklaşık 120 yıl sürecek.
Birinci başarılı kripto para olarak kullanıma sunulan Bitcoin tıpkı vakitte “1. Kuşak Blockchain” olarak da isimlendiriliyor. Dağıtık yapısı nedeniyle günümüz finansal sistemindeki meselelere tahlil getiren Bitcoin tıpkı vakitte kullanıcısına sağladığı saklılıkla de epeyce beğenildi.
Devam etmeden evvel Bitcoin kullanıcılarına nasıl bir saklılık sağlıyor bundan bahsedelim. Bitcoin’le yaptığınız süreçler sayı ve harflerin karşımından oluşan cüzdanlar adresleri ortasında gerçekleşir. Satoshi Nakamoto’ya ilişkin bir cüzdan adresinden örnek vermemiz gerekirse Bitcoin cüzdan adresleri şu halde görünür: 12c6DSiU4Rq3P4ZxziKxzrL5LmMBrzjrJX
Bu adreslerin gerçekleştirdiği para transferleri çok şeffaf bir halde görüntülenebilir lakin kişi kendi cüzdanını ifşa etmediği sürece, bu cüzdan adresinin kime ilişkin olduğunu bilmek imkansızdır.
Bu nedenle Bitcoin’in kullanıcısına kısmen anonimlik sağladığını bununla birlikte ağda gerçekleştirilen tüm süreçlerin şeffaf bir halde takip edilebildiğini belirtelim.
Altcoin Nedir?
Birinci başarılı kripto para Bitcoin’den sonra binlerce farklı kripto para geliştirildi. Coingecko sitesinden elde edilen bilgilere nazaran şu anda etkin olarak faaliyet gösteren 6.600’ü aşkın farklı kripto para bulunuyor. Bitcoin dışındaki kripto paralar ise alternatif ve coin sözlerinin kısaltılmasıyla altcoin olarak söz ediliyor.
Alternatif kripto paralar, çok farklı sıkıntılara tahliller getirmek için geliştiriliyor. Eğitimden sıhhate, ulaşımdan telekomünikasyona çok farklı alanlarda tahliller sunan birçok farklı kripto para projesi bugün faaliyet gösteriyor.
Bitcoin Ne Üzere Avantajlar Sağlıyor?
Bugün Bitcoin’e karşı en yaygın kullanılan tenkitler kara para aklama ve terörizmin finansmanı üzerine. Lakin yalnızca 12 yıllık bir geçmişe sahip olan Bitcoin’den evvel kara para ne vasıtasıyla aklanıyordu? Günümüzde yüzlerce yıllık dev kurumlar Bitcoin’i bu biçimde vurmaya çalışırken milyarlarca dolarlık kara para aklama haberleriyle gündeme geldiğine şahit oluyoruz. Bunun en son örneği 151 yıllık Alman Deutsche Bank oldu.
Bitcoin’in global devler tarafından bu kadar eleştirilmesinin nedeni kara para aklama ve terörizmin finansmanı kaygıları değil, sağladığı avantajlar. Bitcoin’in günümüz klasik finansal sisteminin sağlayamadığı yahut sağlamak istemediği birçok avantajı bulunuyor.
Kısaca özetlemek gerekirse enflasyona karşı sağlam yapısı, kolay ve güvenlik oluşu, kullanıcılarına sağladığı saklılık özelliği, şeffaflığı Bitcoin’in en kıymetli avantajlarındandır.
Bitcoin’le para transferleri çok daha inançlı, süratli ve ucuz formda gerçekleştirilebilir. Bugün Western Union ile 100 dolar gönderirken 20 dolar süreç fiyatı ödemek zorunda kalabiliyoruz lakin Bitcoin’le milyonlarca dolarlık bir para transfer sürecini birkaç kuruşa gerçekleştirmek mümkün.
Bununla birlikte Bitcoin’lerinize istediğiniz her yerden ulaşabilirsiniz, yalnızca özel anahtarınızı bilmeniz kâfi. Altın yahut dolarla karşılaştırıldığımızda Bitcoin çok kolay bir formda transfer edilebilir. Öte yandan yaptığınız para transfer süreçleri, hükümetler yahut bankalar tarafından denetim edilemez.
Bitcoin’in Dezavantajları Neler?
Bitcoin ile gerçekleştirilen süreçlerin takip edilemez olması birtakım durumlarda dezavantaja dönüşebilir. Yasa dışı durumlarda Bitcoin kriminaller tarafından kullanılabiliyor.
Bununla birlikte Bitcoin şimdi daha çok yeni bir teknoloji ve Bitcoin’lerinizi her vakit her yerde ödeme yapmak için kullanamayabilirsiniz. Lakin yakın gelecekte Bakkt üzere uygulamaların ve ön ödemeli kripto para kartlarının yaygınlaşmasıyla bu sorunun çözüleceğine kesin gözüyle bakılıyor.
Bitcoin’i Kim Denetim Ediyor?
Bitcoin, bir kişi yahut kuruma bağlı olmaksızın çalışıyor. Öte yandan Bitcoin’in fiyatının sabitlendiği rastgele bir varlık da bulunmuyor. Bitcoin matematik temelli üretilen ve pahasını kısıtlı arzından alan bir para ünitesi olarak son 10 yılın en uygun performans gösteren varlığı oldu. Bitcoin bu noktada klâsik finansal sistemde gereksinim duyulan problemlere tahlil getiriyor: karşılıksız basılan para ve bunun sonucunda ortaya çıkan yüksek enflasyon. Bitcoin büsbütün gönülü olarak ağa katkıda bulunan madenciler tarafından dağıtık bir formda yönetiliyor. Madenciler bu uğraşlarının bir sonucu olarak Bitcoin ağı tarafından BTC ile ödüllendiriliyor. Bugün dünyanın dört bir yanındaki Bitcoin madencileri sayesinde Bitcoin ağı merkezsiz ve dağıtık bir biçimde faaliyet gösteriyor. Bitcoin ağına katkıda bulunan madencilerin sayısı arttıkça ağ daha da inançlı bir hale geliyor.
Bitcoin Madenciliği
Yeni Bitcoin’lerin oluşturulma süreci matematiksel bir sisteme dayanıyor. Bu sayede hiçbir kişi yahut kurumun denetiminde olmayan Bitcoin ağı varlığını sürdürebiliyor. Bitcoin ağı, Bitcoin’in varlığını sürdürebilmesi açısından kritik bir değere sahip. Gelin Bitcoin’de madencilik sürecinde yakından bakalım:
Bitcoin madenciliği, kriptografik şifrelerin çözülmesine dayanıyor. Her 10 dakikada bir yeni blok üretiliyor ve her 10 dakikada bir kriptografi şifreyi birinci çözen kişi blok mükafatını almaya hak kazanıyor. Bu sayede hem yeni Bitcoin’ler üretiliyor, hem ağın güvenliği sağlanıyor hem de ağdaki süreçler binlerce hatta milyonlarca aygıt tarafından eş vakitli olarak kaydediliyor.
Geçmişten Günümüze Bitcoin Fiyatı
Kelam konusu Bitcoin olduğunda en çok merak edilenlerin başında Bitcoin fiyatı geliyor. Bitcoin fiyatı kaç tl, Bitcoin ne kadar üzere sorulardan evvel birinci olarak BTC’nin geçmiş yıllarda sergilediği performansa bakalım. İşte Bitcoin’in geride bıraktığımız 6 yıllık dönemde yıl bazında kaydettiği en yüksek düzeyler:
2016: 567 dolar
2017: 20.000 dolar
2018: 7.558 dolar
2019: 7.366 dolar
2020: 30.000 dolar
2021: 61.180 dolar
Bitcoin’in 2009 yılından bu yana kaydettiği en yüksek düzeyler ise çok daha heyecan verici. Bitcoin’in son 13 yılda sergilediği parmak ısırtan performansı Bitcoin kaç TL sayfamız üzerinden takip edebilir, Bitcoin’le ilgili öne çıkan gelişmelere, yorumlara ve tahlillere tek tıkla ulaşabilirsiniz.
Bitcoin Nasıl Satın Alınır?
Günümüzde Bitcoin satın almak için birçok formül tercih edilebilir. Yazımızın bu kısmında bunlardan bahsedeceğiz. Bitcoin satın alabilmek için tercih edebileceğiniz usuller şu formda:
– Kripto para borsaları aracılığıyla BTC satın almak
– Eşten-eşe pazar yerleri (p2p) aracılığıyla BTC satın almak
– Kripto para ATM’leri aracılığıyla BTC satın almak
Bu 3 formül ortasından en kolay ve süratli olanı kripto para borsaları aracılığıyla Bitcoin satın almak. Tercihlerinize en uygun kripto para borsasını seçip dakikalar içerisinde Bitcoin satın alabilirsiniz. Bunun için yapmanız gerekenler şu halde:
– Borsaya üye olmak
– Hesabınızı doğrulamak
– Hesabınıza para yüklemek
– Satın alım sürecini gerçekleştirmek
Ve artık Bitcoin yatırımcısınız!