Instagram, Facebook, Twitter yahut öteki bir toplumsal medya platformunu kullanıyorsanız, “stalk“, “stalking” yahut “stalker” tabirleriyle karşılaşmışsınızdır. Çevrimiçiyseniz, herkesin gözü önündesinizdir, insanların sizinle ilgilenmesi de internette olmanın bir bedelidir. Bununla birlikte, insanların sizinle faal olarak etkileşime geçmesi, yaptıklarınızı merak etmeleri ve profilinize bakmaları ile stalklıyor olmaları ortasında bir fark vardır.
Birinin sizi Instagram yahut diğer bir platformda stalkladığını mı düşünüyorsunuz? Toplumsal medyada yaptıklarınız birilerinin fazla mı ilgisini çekiyor? Toplumsal medya sizi stalklayanları tespit edebilmeniz için birkaç yol var. Stalk yapmak hakkında tüm merak edilenleri açıklığa kavuşturmadan evvel stalk nedir, stalklamak ne demek? bundan bahsedelim.
Stalk ne demek ❓
Siber zorbalık ve yüz yüze takibin bir uzantısı olan bu internette kapalıdan taciz (siber stalking), e-posta, ileti, toplumsal medya gönderisi yahut diğer bir halde olabilir ve genelde sistematiktir, kasıtlı yapılır ve ısrarcı olunulur. Stalklanan kişi, rahatsızlık duyar lakin saklıdan etkileşim sona ermez. Stalklayan kişi, hedeflediği kişiyi endişe, badire, kaydı, tasa içinde bırakacak uygunsuz ve hatta bazen rahatsız edici içerikler paylaşır.
Stalklama, günümüzde kolay kolay bulunabilen elektronik bağlantı ortamlarını kullanarak rahatça yapılabilen, günümüzde toplumsal ağ platformlarında sıklıkla meydana gelen bir durumdur. Cyberstalking, ekseriyetle birinci elden deneyim edilmediği sürece üzerine düşünülmez lakin toplumumuzu yiyip bitiren birçok şiddet içeren hatanın kökenidir.
Stalker ne demek ?
- İnternette kaba, saldırgan yahut müstehcen yorumlar yapar.
- Hedef bireyle birebir küme ve forumlara katılarak internette takip eder.
- Hedef kişiyi tehdit edici, açık saçık iletiler yahut e-postalar gönderir.
- Teknolojiyi kullanarak amacı tehdit ederler yahut şantaj yapar.
- Gönderilerde hiçbir ilgisi olmasa da gayesi çok fazla etiketler.
- Sahte hesaplar oluşturarak gayesi toplumsal medyada takip eder.
- Hedefe arka arda bildiri gönderir.
- Hedefin telefon yahut bilgisayarına sızarak gizlice kayıt yapar.
Birinin sizi stalkladığını nasıl anlarsınız ?
Instagram Öyküleri, Instagram’da sizi kimin stalkladığını öğrenmenin en düzgün yoludur. Instagram, profesyonel hesap sahiplerine kıssalarının kaç kişi tarafından izlendiğini gösterir lakin gönderilerini görüntüleyen hesabı ifşa etmez. Lakin sizi saklıdan takip edeni bulabileceğiniz bir yol var.
Bir Instagram kıssası paylaştığınızda, bunu diğerlerinden gizleme seçeneğiniz vardır. Takipçilerinizi gönderinizi muhakkak bireylerle paylaştığınız konusunda uyaran Yakın Arkadaşlar listesinden bahsetmiyoruz. Birinin toplumsal ağdaki paylaşımlarınızı takip ettiğinden şüphelendiğinizi varsayalım. Bir öykü paylaşın ve bunu listenizdeki herkesten gizleyin. Öykünüzü yayınlamadan evvel öykü ayarlarına gidin ve öyküyü gizle seçeneğini seçin. İlgili kişi dışındaki herkesi seçin. Instagram öykü ayarları sırf öykünüzü görüntüleyenleri değil, hikayenizin ne kadar görüntülendiğini de görmenizi sağlar. Kıssayı birden fazla kere izlerse, öyküye erişimi olan tek kişi olduğundan stalker olduğunu anlarsınız.
Profilinizi kimin görüntülediğini size göstermeyi vadeden birçok üçüncü parti uygulama, tarayıcı uzantısı (eklentisi) ve web sitesi vardır. Bunların birçok işe yaramazken, başkaları özel bilgilerinize erişim gerektirir. Bu türlü bir hizmeti kullanmanın tehlikelerine karşı dikkatli olmalısınız. Rastgele bir siteye/uygulamaya kaydolmadan evvel incelemeleri okuyun ve geliştirici hakkında araştırma yapın.
Stalkerlardan nasıl korunurum ?
1. Profilinizi gizleyin ?
Çoğu toplumsal medya sitesi, hangi bilgilerin herkese açık olacağına, neyin sırf bireylerinizle paylaşılacağına karar vermenize müsaade verir. Gönderilerinizi ve profilinizi bilinmeyen yapmak, stalk yapanların fotoğraflarınız, görüntüleriniz ve profil bilgileriniz dahil sizinle ilgili bilgileri görmelerini engelleyebilir.
2. Pozisyonunuzu etiketlemeyin ?
Tüm gönderilerinizde etiketlenmeyi devre dışı bırakın. Pozisyonunuzun gönderilerde etiketlenmesi, insanların sizi gerçek hayatta daha kolay bulmalarını sağlar. Bu tehlikeli olabilir zira stalker, nerede olduğumuzu, konutta olup olmadığınızı yahut yalnız olup olmadığınızı anlayabilir. Telefonunuzda uygulamanın ayarlarına gidin ve etiketlenmeyi yahut pozisyon özelliklerini kapatın.
3. Arkadaş listenizi gizleyin ?
Arkadaş listeniz herkese açıksa, stalker, arkadaşlarınızın profillerine girip hakkınızda bilgi toplayabilir. Ayrıyeten size daha yakın olmaya çalışmak için arkadaşlarınızla irtibata geçebilir. Kullandığınız uygulamanın arkadaş listesini gizleme seçeneği varsa bunu yapmalısınız.
4. Her platformda farklı kullanıcı ismi ve fotoğraf kullanın ?
Her toplumsal medya uygulamasında eşsiz bir kullanıcı ismi kullanarak sizi stalklayanların profilinizi bulmasını zorlaştırabilirsiniz. Emsal halde her platformda farklı bir profil fotoğrafı kullanmak, siber stalkerların internette diğer bir yerde profil fotoğrafınızı bulmak için bilakis görsel arama araçlarını kullanmasını zorlaştırır. Profil fotoğrafınız herkese açıksa, yakın plan olmayan bir fotoğraf kullanın.
5. Yeni arkadaş ve takip isteklerini çabucak kabul etmeyin ⛔
Tanımadığınız biri size takip yahut arkadaşlık isteği gönderirse dikkatli olun. Siber stalkerlar, sizinle yakınlaşmak için arkadaşlarınızı, ünlü birini ve hatta ortak ilgi alanlarınızı paylaşan şahısları taklit eden inandırıcı düzmece hesap açabilir. Bu yüzden şahısla direkt irtibata geçmeden güzelce araştırın.
6. Aygıtlarınızı inançta tutun ?
Yetenekli bir stalker, hesaplarınızı ve aygıtlarınızı hacklemeye çalışabilir. Temel güvenlik tedbirlerini almanız değerlidir. Güvenlik yazılımı kullanmak, herkese açık WiFi ağlarına bağlanırken VPN kullanmak, eşsiz inançlı parolalar oluşturmak, iki adımlı kimlik doğrulamayı açmak, toplumsal medya hesaplarınıza erişmeye çalışan uygulamaları yüklemekten kaçınmak, kilit ekranı şifresi koymak, öbür bir aygıttan giriş yaptığınızda inançlı çıkış yapmak üzere alabileceğiniz birkaç güvenlik tedbiri var.
7. Eski hesaplarınızı silin ❗
Artık kullanmadığınız eski toplumsal medya hesabınız varsa silin. Sitelerde ferdî bilgileriniz yahut fotoğraflarınız varsa bu bilhassa değerlidir. Toplumsal medya hesaplarınızı nasıl sileceğiniz aşağıda gösterilmiştir:
- Instagram hesap silme
- Twitter hesap silme
- Facebook hesap silme
- Snapchat hesap silme
8. Kendinizi arama motorlarından silin ❌
Stalkerların hangi bilgileri bulabileceğini görmek için Google’da arama yapın. Tam isminizi, kullanıcı isimlerinizi, telefon numaranızı, e-posta adresinizi ve mesken adresinizi aratın. Sizi ilgilendiren rastgele bir şey bulursanız, isminizi arama motorlarından ve öbür sitelerden çıkarmanın ve hatta kendinizi internetten silmenin yolları vardır.
9. Takip etmediğiniz şahıslardan iletileri kapatın ?
Yalnızca arkadaşlarınızın size ileti göndermesine müsaade verin. Facebook ve Snapchat dahil birtakım toplumsal medya uygulamaları, ilişki kurmadığınız şahısların sizinle bağlantı kuramaması için mesajlaşmayı kapatmanıza müsaade verir. Bu, sizi stalklayan birinin alternatif bir profil oluştursa bile irtibat kuramayacağı manasına gelir.
Stalklamak cezası nedir ❓
Türk Ceza Kanunu’nun 123A unsuruna nazaran, ısrarlı bir halde; fıziken takip etmek ya da haberleşme ve irtibat araçlarını, bilişim sistemlerini yahut üçüncü şahısları kullanarak temas kurmaya çalışmak suretiyle bir kimse üzerinde önemli bir huzursuzluk oluşmasına ya da kendisinin yahut yakınlarından birinin güvenliğinden telaş duymasına neden olan faile altı aydan iki yıla kadar mahpus cezası verilir.
Bu rehber yazıda toplumsal medyada stalk ne demek, stalklamak ne manaya geliyor açıkladık. Stalklamak hakkında en çok sorulan sorulardan “Stalk yapmak yasal mı, cezası var mı?” sorusunu yanıtladık. Toplumsal medyanın zımnî takipçileri stalker’lar nasıl tespit edilir ve korunmak için ne yapmak gerekir? bundan bahsettik.